Dus komt mijn moeder ook lekker niet
In de keuken staan op een plank flesjes olie, ketjap, tobasco en potjes boemboe te wachten. Het is het verstilde beeld van een patrouille op een uitkijkpost, wakers over de keuken die - nog steeds - het domein is van mijn moeder. Uit deze ruimte kwamen ooit de lekkerste Indische gerechten tevoorschijn, dampende rijstschotels vol met petehbonen, tempeh, allerlei blaadjes en vele liflafjes. Waarschijnlijk was dat de reden dat er altijd zo veel bezoek in huis was! Al die mensen volgden gewoonweg hun neus om de smaakpapillen te kunnen verwennen en kwamen zo uit bij het huis van mijn ouders.
Hoe lang geleden is het dat mijn moeder deze flesjes in haar handjes heeft gehouden? Chemohandjes, zegt ze, omdat ze na de chemotherapie van tien jaar geleden nooit meer voor 100% geschikt zijn geworden om de meest essentiële handelingen te verrichten in de keuken: het snijden van ui , knoflook, trassie, laos, djahe en wat al niet meer zij om ze met een oelekan fijn tekunnen wrijven in een tjobek. Tjaktjaktjak hoorde je en daar werd sneller dan een tjitjak op een muur weg kan schieten een rode lombok in wel duizend stukjes gesneden. Psssjjj was het geluid van de boemboe die in de olie landde. Het deksel van de rijstpan hoorde je er altijd pruttelen als een stationair draaiende motor van een oude DKW. Pas als alle geluidjes waren verdwenen kwam mijn moeder uit de keuken met de heerlijkste gerechten en een gezicht alsof het de gewoonste zaak van de wereld was. De flesjes op het plankje keken haar na en zagen dat het goed was.
Ze waken nog steeds over haar domein en ik vraag me af of ze ondertussen ongeduldig beginnen te worden. Waar blijft toch die kokkie die met haar warme handjes altijd hun ruggen streelde? Ze is al zo lang niet op deze gewijde grond geweest. Een moment schiet de gedachte door mij heen dat je die kookspullen misschien wel kunt opruimen, want de kans dat ze hier in deze keuken nog gebruikt gaan worden is net zo groot als de kans dat de Molukken een zelfstandige natie worden.
Ik krijg onmiddellijk spijt van dat denkbeeld. Want die flesjes daar weghalen, dat zou echt ongepast zijn. Alleen het idee al dat ze waarschijnlijk nooit meer gebruikt gaan worden is het ontkennen van mijn moeders bestaan. Ze leeft immers, potjes op dat plankje! Kijk maar in de slaapkamer. Daar ligt ze, omringd door een postoel en een rollator die voornamelijk dienstdoet als aflegtafeltje voor de telefoon, haar puzzelboekje, de afstandsbediening van de televisie en een flesje astronautenvloeistof. Ze leeft en ze denkt heus wel aan jullie, maar haar benen laten haar in de steek waardoor ze niet naar jullie toe kan gaan. Chemobeentjes.
In dat kamertje ver van de keuken weg brengt ze de hele dag in haar bed door met puzzelen en televisie kijken. En met het wachten op de zorg die inmiddels drie keer op een dag komt om haar 'uit bed te halen' , te verzorgen en weer 'naar bed te brengen'. Wijnand komt op afroep, als ze een sanitaire stop moet maken buiten de tijden van de zorg om. Ach, die goede man verdient wel duizend spekkoeken!
Ze ligt in bed met onder de deken een machientje dat haar benen masseert, de spieren in beweging houdt. Want je weet maar nooit, misschien komt de kracht terug en kan ze achter haar rollator weer sporen gaan trekken in het tapijt.
Misschien ook niet. Maar Onze Lieve Heer heeft haar nog niet geroepen, zegt ze altijd. Haar taak op aarde is nog niet volbracht. In de hemel hebben ze dus nog geen kokkie nodig.
[18 november 2013]