Dankzij de boekwinkel
Samen op pad, in 2002...
Een prettige winkel om in te verblijven vind ik nog altijd de boekwinkel. Het is een ruimte vol kennis en verhalen, waar tevens plaats is voor ontspanning en vertier. En de mensen die er werken geven mij vaak het idee dat ze stiekem meer over de geheimen des levens weten dan ik. Misschien was dat alles de reden dat ik niet meteen de winkel van Boekhandel Verkaaik verliet nadat ik het bestelde boek had opgehaald. Ik neusde er nog wat rond in een gemoedstoestand van dralend verlangen naar iets, zonder te weten waarnaar precies. Mijn aandacht werd daarbij voortdurend vastgehouden door steeds weer andere covers, flarden van gesprekken tussen personeel en klanten en het spitten in mijn geheugen of ik er misschien toch nog een gewenste titel kon vinden. Het was rustig in de winkel, op dit tijdstip net voor het middaguur. De dag was dan ook regenachtig.
De buitendeur ging open. Vanuit een ooghoek zag ik een jonge vrouw binnenkomen. Ze had donker haar, een lichte huid en kleren die met een anarchistisch accentje haar positie in de samenleving verraadden. Zelfverzekerd maar toch ook met een nerveuze haast betrad zij de ruimte. Ook haar ogen gingen rond, spiedend over de boekentafels en langs de kasten waarin de boeken frontaal of ruggelings tijdelijk verbleven in afwachting van een hand die het voorzichtig zou vastpakken. Het kon niet anders of onze ogen zouden elkaar ontmoetten.
Toen dat gebeurde hielden we elkaar met onze blikken een seconde gevangen, lang genoeg om een onbestuurbaar mentaal proces tot een einde te laten komen dat bij beiden een gevoelen van verrassing en herkenning deed ontstaan.
Dochter!
Papa!
Nog maar kort voor deze confrontatie waren wij bij elkaar in hetzelfde huis. Allebei tegelijk proberen we nu antwoord te vinden op de vraag wat de ander hier bracht. Tegelijkertijd herinnerden we ons dat we elk iets op ons boodschappenlijstje hadden staan dat een bezoek aan de boekhandel rechtvaardigde. Maar we gingen afzonderlijk van huis.
We hadden samen kunnen vertrekken, zoals zij dat gedurende bijna haar hele leven gewend was: op weg naar school, sport, de muziekschool, de stad in voor boodschappen. Maar we kregen sinds haar puberteit steeds minder een gemeenschappelijke agenda, want een opgroeiend kind gaat geleidelijk aan haar eigen gang. Totdat het volwassen is en alles zonder de ouders doet.
Stel we waren wel samen van huis vertrokken. Dan zou er die ochtend een vader met zijn dochter de winkel hebben betreden, twee mensen die onzichtbaar zijn verbonden door een genetisch patroon. Ik zou haar dan ongetwijfeld bevaderen, haar de weg in de winkel wijzen, allerhande tips geven en voorzichtig informeren of ze wel haar betaalpas bij zich had met genoeg saldo op de rekening. Zij zou zich onzichtbaar ergeren; zij kon immers voor zichzelf zorgen en had al die bemoeienis niet nodig. Die rollen zouden we dan spelen, het gedrag dat vanaf haar eerste levensjaar is ingesleten en gegroeid.
Ik moest de gedachte, dat mijn ogen in een en dezelfde persoon nu eens een dochter en dan weer een onafhankelijke vrouw zien, even verwerken. Zij was beiden tegelijk en werd eigenlijk steeds meer het laatste. Ik vermoedde dat ik zo dicht bij de oplossing was gekomen van een lastige kwestie voor ouders: het loslaten van je kinderen. Dat blijkt dus niets anders te zijn dan op een andere manier naar je kinderen te kijken.
Zo bleek de boekwinkel weer eens de ideale plek te zijn om tot nieuwe inzichten te komen.
[18 januari 2015]