Mijn vader komt nog steeds thuis. Dat zegt mijn moeder. Ze kan hem ruiken. Telkens een ander luchtje, maar wel steeds de geur die bij hem hoort: obat macan, kajaputi-olie, pepermunt.
Pas rook zij zijn tabak. Zou hij daarboven weer met roken zijn begonnen? Ik hoor het allemaal aan en ga er niet tegenin. Zij heeft natuurlijk gelijk; het is zo. Zo was het altijd. Vroeger had zij al laten blijken te kunnen ‘zien’.
Ze vertelde er wel eens over. Niet om op te scheppen, maar omdat zij wilde praten over wat zij had gezien. “Ik heb over jouw opa gedroomd,” begon ze dan. Er volgde een verhaal. Veel later bleek zo’n droom grote overeenkomsten te hebben met de werkelijkheid.
Onlangs vroeg ik haar voor de tweede keer of zij de plek wilde bezoeken waar wij de as van mijn vader hebben uitgestrooid: rond drie berken op een uitstrooiveld van het crematorium. Drie berken, zijn laatste rustplaats. Veel later zag ik dat het maar een letter verschilt met Driebergen, de eerste woonplaats in Nederland na repatriëring.
Deze keer was zij er wel klaar voor. We gingen ernaartoe en vonden zonder moeite de drie berken. Na een moment van stilte praatte zij met mijn vader. Ze vertelde dat wij op bezoek waren. Zij praat wel vaker tegen hem. Zelfs bereidt zij hem zo nu en dan een maaltijd. Ik pakte mijn fototoestel en maakte een paar foto’s.
Toen wij allebei klaar waren liepen we weg. Na de eerste meters keek ik om en zag ik de drie berken vanuit een ander perspectief. Op dat moment ontdekte ik het gezicht in de stam van de dichtstbijzijnde berk. Niet eerder was het mij opgevallen. Maar nu liet het zich duidelijk gezien. Een mensengezicht, een teken: ik ben bij jullie!
[21 mei 2008]