Uien pellend in de keuken hoor ik ineens een mij bekende melodie door de huiskamer zweven. De zang klinkt wat blikkerig, de begeleiding een tikje kunstmatig. De muziek lijkt te komen uit een oude transistorradio, zoals wij die gebruikten in onze jeugd om op de middengolf onafhankelijk van de buizenradio van de ouders te luisteren naar onze eigen muziek. Maar dat kan natuurlijk niet, we hebben geen transistorradio.
De oudste dochter blijkt achter de computer in de woonkamer te zitten en heeft op YouTube een liedje aangeklikt. Zo luistert deze generatie naar muziek: vanachter de computer liedjes aanklikkend op internet. Zij beschikken zo over de jukebox waar wij alleen maar van konden dromen. Uit de kleine geluidsboxjes klinkt Nights in White Satin van Zeds Dead, een dubstepversie van de grote hit van The Moody Blues. Het verrast mij hoe zo'n romantisch liedje zo eigenwijs kan worden vertolkt. Vertolken, ik gebruik dit woord met opzet. Het is een woord uit de woordenschat van Willem Duys, de man die voor mij in mijn jeugd symbool stond voor alles wat ik afkeurde. Zoals ouders alles afkeurde waar de jeugd mee bezig was. Willem Duys was een favoriet van mijn vader.
Als ik enkele dagen later tijdens het bereiden van een pasta het liedje weer hoor, duik ik uit mijn eigen collectie de originele versie op en laat het haar horen. Ze vindt het mooi. Ik vertel haar een verhaal.
Het is 7 maart 1969. We kijken op de televisie naar het Grand Gala du Disque, een muziekuitzending waarbij de jaarlijkse Edisons worden uitgereikt. Het wordt gepresenteerd door Willem Duys, het gezicht van de AVRO. Na een aantal optredens van anderen is het nu de beurt aan The Moody Blues. Zij gaan live spelen in een tijdperk waarin veel muziek op de televisie voornamelijk wordt geplaybackt. Live willen artiesten nog wel eens door de mand vallen. Het lijkt die avond een examen en ik wil dat ze onder de keurende blik van mijn vader daarvoor slagen. De spanning vult mijn lichaam. Zij maken zich op voor Nights in White Satin, een grote hit van het revolutionaire album Days of Future Passed (1967). Revolutionair omdat het het eerste popalbum is waarop consequent een groot orkest meespeelt.
Mijn vader heeft net als vele andere ouders in die tijd niet veel op met popmuziek. Er bestaat immers een onlosmakelijke verband met het omver trappen van heilige huisjes door die jonge generatie en de muziek waarnaar ze luisteren. De provo's en hippies, de slogan 'make love not war', het is hem allemaal een gruwel! Mijn vader is beroepsmilitair. Lange haren vindt hij vies en 'beatmuziek' is driemaal niks. Het geluid van een elektrische gitaar komt overeen met kattengejank en zo kunnen we nog uren doorgaan. Maar het is wel mijn muziek, dus kritiek wordt door hem niet al te hard geuit. Zijn muziek kraak ik immers ook niet af, de muziek zoals die te horen is in Willem Duys' radioprogramma Muziekmozaïek, muziek waarin iedereen keurig binnen de lijntjes blijft, het geluid van de bourgeoisie.
Nights in White Satin is in deze setting, de familie op een zaterdagavond verzameld voor de televisie, een mooi compromisliedje tussen twee generaties. Een liedje met een orkest, fraaie zangpartijen en een dwarsfluit in plaats van een gitaarsolo. Wat moest je nog meer doen om mijn vader te behagen?
Ze beginnen. De stem van Justin Hayward begint aarzelend. Dat doet Hayward natuurlijk expres, om mij de stuipen op het lijf te jagen. Maar snel vindt hij het juiste spoor. Die jongens spelen perfect, vind ik. Live nog wel! Mijn vader heeft nog niets op te merken. Dan komt de dwarsfluitsolo. Ik hou mijn adem vast terwijl Ray Thomas zijn adem door zijn dwarsfluit blaast. Prachtig klinkt het. Mijn vader geeft geen krimp. Maar hij grijpt ook niet naar de krant. De laatste klanken sterven weg. Er klinkt luid applaus vanuit de zaal. Ik durf hem nog maar net te vragen hoe hij het vond. Hij vond het niet slecht. Een groter compliment had ik niet kunnen horen.
Nu, 43 jaar later, speelt het weer een rol in de relatie tussen een vader en een kind. Voor mij zijn de rollen nu omgedraaid. Ik ben nu de ouder die naar de muziek van zijn kind luistert. De dubstepversie van Zeds Dead. Tja, wat zal ik zeggen. Interessant...
[10 juli 2012]