Een ongekende mijlpaal
Eind zestiger jaren, ik zat toen in de hogere klassen van de middelbare school.
De liefde was nog niet mijn leven binnengetreden. Zeeën van tijd had ik beschikbaar voor andere leuke dingen. Daarvan bleek de muziek zich tot een plaatsvervangende passie te ontwikkelen.
Muziek of een meisje, het is lood om oud ijzer. Ze kosten beide veel tijd en geld, maar je komt er wel het paradijs mee binnen.
Op de radio was voortdurend prachtige nieuwe muziek te horen. Je moest wel de weg weten in de programmering van de radiozenders, maar de krenten in de pap zoals Superclean Dreammachine, Uitlaat en Parels voor de Zwijnen herkende je na verloop van tijd vanzelf. De termen vlogen je om de oren: westcoast, undergroud, progressief, psychedelica. Je gebruikte die kreten te pas en te onpas, want met scherpe definities hield je je niet zo bezig.
Een mijlpaal in 1968 op vinyl was ‘Elektrifying’, een zogenaamd sampler album, uitgekomen op het Elektra-label. In dat zelfde jaar verscheen bij CBS de tegenhanger 'The Rock Machine Turns You On'. Eveneens puike muziek, maar daar had ik toch wat minder mee. In die tijd was je bezig alles in kampen te verdelen en ik koos voor Elektra, zoals ik toen voor The Motions was en niet voor The Golden Earrings, voor ADO en niet voor Holland Sport.
Die verdeling had echter niets om het lijf, het was een vage reactie op de drang je te profileren. Voor mij was het 'Elektrifying', daar koos ik voor en achter die keuze sta ik nog steeds.
De grote namen op deze plaat zijn The Doors en Love. Over The Doors ga ik hier niets vertellen, de groep Love is waarschijnlijk wat minder bekend. Hun grote hit ‘Alone again or’ is de opener van de tweede kant. Niet dat het een supergrote hit was, maar wel werd het regelmatig een bescheiden hitje omdat het telkens opnieuw werd uitgebracht. Het is een mooie tijdloze compositie die je op elk moment van de dag kunt horen. De melodie blijft urenlang in de geluidsstudio onder je hersenpan hangen, zoals een vrouw haar parfum in een kamer kan achterlaten. Misschien is dat de reden dat het nummer, in de minstens zo prachtige uitvoering van Calexico, zondagmiddag in het sportprogramma Langs de lijn wel eens te horen was. Of dat een aanbeveling is, laat ik nu even buiten beschouwing.
Op zo’n sampler album gaat het natuurlijk vooral om de artiesten die je nog niet kent. En dan blijkt ‘Elektrifying’ vele deuren te openen. Een groep als Earth Opera, wie had daar ooit eerder van gehoord? Maar ze maken mooie muziek op prachtige teksten en ze gebruiken daarbij instrumenten die toen zeker niet gangbaar waren in het popgenre. Ars Nova, van het zelfde laken een pak. Met klassiek getinte muziek verrassen zij de luisteraar. Waarom heb ik dit mijn vader toen niet laten horen als weerwoord op zijn geklaag over de schreeuwmuziek met jankende gitaren waarnaar ik luisterde?
The Zodiac is vertegenwoordigd met 'Aries', afkomstig van hun enige elpee 'Cosmic Sounds' die inmiddels de cultstatus heeft bereikt. The Butterfield Blues Band en Tim Buckley zijn weer wat bekender, maar Clear Light en Eclection (uit Engeland) zijn vrijwel altijd onbekend gebleven. Beide groepen zijn de moeite van het nader beluisteren waard, maar het zakgeld was bescheiden; je kon niet alles kopen. In de klas letten we er weliswaar op dat we geen elpees dubbel gingen kopen - de huid werd je volgescholden als je een elpee kocht die een ander al in zijn bezit had - maar toch kon niet alles worden aangeschaft.
Niet alle nummers zijn even hoera. De een vind ‘Bird song’ van The Holy Modal Rounders vreselijk, de ander haakt af bij The Incredible Stringband. Maar anderszijds horen zulke nummers wel op zo’n elpee te staan. Daardoor krijgen de pareltjes extra glans.
Vroeger zeiden ze op de radio: kopen die plaat!
Wie is wie of deed het met wie?
Bryan MacLean (Love), een halfbroer van Maria McKee, was de componist van 'Alone again or'. Doug Lubahn (Clear Light) speelde baspartijen voor The Doors. Dallas Taylor (Clear Light) ging drummen bij CSN&Y.
Maar kijk eens naar Eclection: Michael Rosen, die 'Nevertheless' schreef, speelde later nog in de begeleidingsgroep van Richard Thompson. Gerry Conway en Trevor Lucas zaten in Fairport Convention en Fotheringay. George Hultgreen, die veruit de meeste nummers schreef, deed dat jaren later ook weer onder de naam van George Kajanus als bandlid van de groep Sailor.
[6 november 2007]