Van Jan Salie tot mevrouw Tjendol
Een van de leuke bijkomstigheden van het Gouds Verhalenfestival is de mogelijkheid om unieke Goudse locaties aan de binnenkant te bekijken. Want wie wil nou niet een blik werpen in het 16e eeuwse Vroessenhuis? Of in het pand Roodbol waarin de Firma Van Drie huist? Wat te denken van het luisteren naar een verhaal op de Jan Salie, een trekschuit in een Goudse gracht?
Op deze laatste locatie begon onze verhalenwandeltocht door het historische buurtje waarin de Goudse Bibliotheek is gevestigd. In deze trekschuit zaten de toehorenden op twee lange banken aan bak- en stuurboord knus tegen elkaar aangedrukt te luisteren naar een verhaal van Janny Dercksen. Haar verhaal over de jongen op de rots werd er van de juiste stemmingen voorzien door een jonge blokfluitspeelster. In een ontroerend verhaal over rijkdom en liefde brak de vertelster zelf bijna. Tijd om haar te troosten was er echter niet; wij verhalenconsumenten moesten door naar de volgende vertellers!
Zo kwamen we via vertellingen over de hond Sam (door Edward van Vendel) en het jongentje Sam (door Anke Kranendonk) uit bij Zo zie je me liever mevrouw Tjendol. Eerst nog even terug naar Anke Kranendonk. Zonder anderen tekort te willen doen maakte Anke indruk door een perfecte combinatie van een groot inlevingsvermogen en overtuigende vertelkunst. Haar inlevingsvermogen is zo sterk dat ze op een gegeven moment, zo vertelde ze, tijdens het schrijven begrip kreeg voor haar eigen puberzoon en zelfs vond dat zijn ouders maar moeilijk deden. Zo ver ben ik zelf nog nooit gekomen en het stemde me jaloers.
Groot inlevingsvermogen was ook te zien bij Zo zie je me liever mevrouw Tjendol. Tjendol is een bekend Ind(ones)isch drankje met 'glibbertjes'. De bijzondere naam maakte mij nieuwsgierig naar de smaak van dit gezelschap. Het theaterduo bestaat uit de beeldend kunstenaar Ria Volk en de dramadocente Loes Koop. De 'blanke' Ria vertelt de verhalen terwijl de 'bruine' Loes de plaatjes uitbeeldt. Deze perfect draaiende tandem vertoonde een Indisch verhaal over hebzucht. Ria vertelde, sloeg af en toe op een ijzeren staaf en hield op gezette tijden haar mond. Dan was het de beurt aan Loes om een personage uit te beelden. Deze rolverdeling was prima.
Loes bleef heel consequent haar rol(len) uitbeelden. In het begin was zij nog een gewone Indische vrouw. Wanneer deze gewone Indische vrouw veranderde in een Indonesische dukun is eigenlijk niet precies te duiden. Want ze trok zich voor de voorstelling terug om zich te verkleden en kwam weer op met allerlei doeken en knekels. Die spreidde zij uit over de vloer, schikte wat aan haar eigen draperieën en poetste met spuug de botten schoon. Ongemerkt veranderde zij met deze handelingen in de dukun die – toen Ria na het begin van de vertelling haar de beurt gaf – met treffende mimiek en beeldende gebaren de toeschouwers een siddering gaf van onheil. Het verhaal liep dan ook slecht af. Maar niet hun voorstelling, want na afloop werd gezellig een cake aangesneden en uitgedeeld zoals 'we' gewend zijn bij een koempoelan.
Daarna luisterden we nog in de bibliotheek naar Marga van Praag die naar aanleiding van de biografie vertelde over haar vader Max (de zanger) en oom Jaap (die van Ajax). In de Roodbol eindigde onze wandeling bij een vertelling van Oliver Kruse-Dougherty, die met zijn verhaal over de 'ontdekking' van Amerika waarschijnlijk het dichtst bij het thema Hallo Wereld van deze editite van het Gouds Verhalenfestival bleef.
Overigens, de Jan Salie is gewoon te huur als je een feestje wil geven. En in het pand van de Firma Van Drie worden voorturend exposities gehouden door professionele kunstenaars uit Gouda en omgeving.
[25 november 2012]