...als ik het voor het zeggen had...
In een overmoedige bui had ik twee maanden geleden besloten alle zes de boeken te lezen die op de short list staan voor de Libris Literatuur Prijs. Natuurlijk kun je pas achteraf stellen dat zo'n besluit overmoedig is geweest. Maar alleen al mijn leestempo – dat traag is – in aanmerking genomen maakte het een hachelijke onderneming. Er zitten namelijk krap twee maanden tussen het bekend maken van de short list en het uitreiken van de prijs op 7 mei. Zes boeken lezen in zo'n korte periode, dat is zo'n beetje mijn jaarportie gepropt in die paar maanden. Met een totaal van 2500 bladzijden (want er zitten drie dikke pillen bij) zou het volbrengen van dit karwei een geweldige prestatie zijn. Dat wil ik graag even vermelden!
Ik heb niet elke bladzijde gelezen geef ik onmiddellijk toe. Een boek heb ik halverwege terzijde gelegd en niet meer opgepakt. Van een ander boek heb ik slechts de eerste hoofdstukken gelezen. Maar daarover heb ik wel een indruk gevormd en de wil overgehouden om het op een later moment uit te lezen. De andere vier heb ik van a tot z gelezen. Daar zitten de twee grootste kandidaten bij voor de prijs van 2012, maar ook de dark horse, het boek dat voor de verrassing kan zorgen. Die oustsider is Gelukkig zijn we machteloos van Ivo Victoria. Dit intrigerende boek maakt me razend nieuwsgierig naar zijn debuut Hoe ik nimmer de Ronde van Frankrijk voor min-twaalfjarigen won (en dat het me spijt). Het verhaal is caleidoscopisch, de gebeurtenissen zijn verwarrend en het einde is volgens sommigen multi-interpreteerbaar: sloeg de dood nu wel of niet toe?
De dood is ook het thema van de twee grootste kanshebbers voor de prijs. Tonio is een requiemroman van A. F. Th. van der Heijden, geschreven naar aanleiding van de dood van zijn zoon en enig kind. Het is een monument geworden voor Tonio, een boek dat geschreven móest worden om de rouw te kunnen verwerken en omdat het anders al zijn ander schrijfwerk zou blokkeren. Het is een open en eerlijk boek geworden met een inkijk in het leven van het gezin met en zonder Tonio. Het is een boek dat alleen al op basis van humanitaire gronden de prijs zou moeten kijgen. Maar zo werkt het natuurlijk niet!
Ook Bittere bloemen van Jeroen Brouwers heeft de dood als thema. Maar in dit boek is het een naderende dood, een zich zelf aankondigende noodlottige gebeurtenis. Het boek staat stilistisch in vergeljking met de vijf andere titels op grote hoogte. Van het poëzieproza van Brouwers kun je als je er gevoelig voor bent veel genieten. Bovendien is het verhaal volledig fictie. Sinds wanneer dat een doorslaggevend criterium is weet ik niet, maar zelf hecht ik veel waarde aan een verhaal dat 100% is verzonnen.
Op de vooravond van de Libris Literatuur Prijs benoem ik mijzelf maar eens tot jury. Ik ken aan Bittere bloemen van Jeroen Brouwers de Libris literatuurprijs van 2012 toe.
[6 mei 2012]